Αδιαμφισβήτητα, οι οικονομικές και χρηματοπιστωτικές κρίσεις, κυρίως αυτή που προκλήθηκε από την πανδημία του COVID-19, έχουν πλήξει περισσότερο τη νεολαία, τόσο της Κύπρου όσο και των υπόλοιπων χωρών της Ευρώπης, γεγονός που δημιούργησε περαιτέρω εμπόδια ένταξης των νέων στην αγορά εργασίας.

Συνολικά, για το 2022 σύμφωνα με την Eurostat, η Κύπρος κατέχει την 6^η υψηλότερη θέση όσον αφορά το ποσοστό νεανικής ανεργίας στις ηλικίες 15-29 ετών σε όλη την Ευρώπη με ποσοστό 14,1%, πίσω από χώρες όπως την Ελλάδα (24,3%), την Ισπανία (22,4%) και την Ιταλία (18%).

Σύμφωνα με την διαδικτυακή εγκυκλοπαίδεια της ΕΕ «Youth Wiki», η οποία λειτουργεί ως βάση δεδομένων εθνικών πολιτικών για τη νεολαία, μπορούμε να δούμε τις δράσεις κάθε κράτους μέλους αναφορικά με το ζήτημα της ένταξης των νέων στη αγορά εργασίας. Περαιτέρω, με τους συγκριτικούς χάρτες που περιέχει το Youth Wiki μπορούμε να προβούμε σε συγκριτική ανάλυση για τις πολιτικές διαφόρων κρατών μελών της ΕΕ αναφορικά με το ζήτημα.

Οι πολιτικές απασχόλησης των νέων στις διάφορες χώρες της Ευρώπης δύναται να υποδιαιρεθούν σε δύο κύριες ομάδες. Η πρώτη είναι μέσω σχεδίων δημιουργίας θέσεων εργασίας, χρηματοδοτώντας μέτρα όπως οι προσωρινές τοποθετήσεις σε εργασία αλλά και η αμειβόμενη πρακτική άσκηση. Μελετώντας τον ψηφιακό χάρτη του Youth Wiki βλέπουμε πως η Γαλλία για παράδειγμα υλοποιεί το πρόγραμμα «EPIDE» το οποίο παρέχει στους νέους χωρίς προσόντα ή  διατρέχουν κίνδυνο περιθωριοποίησης, εξατομικευμένα προγράμματα κατάρτισης, τα οποία συνοδεύονται από μηνιαίο επίδομα.

Η δεύτερη ομάδα πολιτικών και δράσεων για την αντιμετώπιση του εν λόγω ζητήματος αποτελούν τα κίνητρα προς τους εργοδότες προκειμένου να προσλάβουν νέους, μέσω οικονομικών πλεονεκτημάτων, όπως η μείωση της φορολογίας και των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης. Για παράδειγμα, η Σλοβενία προέβη σε μια πρακτική όπου οι εργοδότες οι οποίοι προσλαμβάνουν άτομα κάτω των 26 ετών με σύμβαση αορίστου χρόνου, δικαιούνται μερική επιστροφή των κοινωνικών τους εισφορών για τα πρώτα δυο χρόνια.

Οι πλείστες χώρες- μεταξύ των οποίων και η Κύπρος – εφαρμόζουν ένα συνδυασμό των δύο. Για παράδειγμα, το Τμήμα Εργασίας μέσω του «Σχεδίου Παροχής Κινήτρων για την απασχόληση νέων που βρίσκονται εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης (NEETs) ηλικίας 15 μέχρι 29 ετών» παρείχε ενισχύσεις-χορηγίες σε επιχειρήσεις για τη διευκόλυνση της πρόσληψης ατόμων που ανήκουν στη συγκεκριμένη ομάδα στόχο. Περαιτέρω, οι νέοι άνεργοι πτυχιούχοι μπορούν να εισέλθουν σε 6μηνη επαγγελματική κατάρτιση συνοδευόμενη από μηναία επιδότηση μέσω του «Σχεδίου Στελέχωσης Επιχειρήσεων με Απόφοιτους Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης», που προσφέρει η ΑνΑΔ.

Οι πλείστες δράσεις και πολιτικές εντάσσονται στην Πρωτοβουλία της ΕΕ “Youth Guarantee”, η οποία αποτελεί τη δέσμευση που ανέλαβαν όλα τα Κράτη Μέλη προκειμένου να διασφαλίσουν ότι όλοι οι νέοι κάτω των 30 θα λάβουν καλής ποιότητας εργασία, εκπαίδευση ή πρακτική άσκηση, εντός τεσσάρων μηνών μετά από δήλωσή τους πως είναι άνεργοι ή εάν έχουν εγκαταλείψει την εκπαίδευση γενικά.

Περισσότερες πληροφορίες για τα προγράμματα και τις δράσεις τις οποίες εφαρμόζουν οι διάφορες ευρωπαϊκές χώρες για τη διευκόλυνση της ένταξης των νέων στην αγορά εργασίας, μπορεί να βρει κανείς στην Ενότητα 3.6 – Ενσωμάτωση των νέων στην αγορά εργασίας του Youth Wiki.

Αλέξανδρος Πέτρου

Φοιτητής Πολιτικών Επιστημών

Intern Τομέα Πολιτικής